Köylerini tanıtmak ve köylerine katkı sağlamak için bu yola çıkan 13 lavanta bahçesi sahipleri 4.kez hasat etmenin heyecanını yaşıyor. Bu Hasat yolculuğunda lavanta bahçesi sahibi İskender KAYA ile röportaj etme fırsatımız oldu. İskender KAYA herkesin merak ettiği soruları tüm içtenliğinle cevaplayarak, birbirinden değerli bilgileri bizimle paylaştı.
Lavanta bitkisinin hangi ayda ekimi yapılıyor? Lavantalar ne zaman hasat ediliyor?
İskender KAYA: “Aralık ve Ocak Ayında ekim yapılıyor. Bu bölgeye göre değişiklik gösteriyor. Lavanta hasatı çicek olarak Haziran sonunda biçiliyor. Eğer lavanta yağı yapılacaksa Temmuzun 15’inden ağustosun başına kadar hasat edilme süresi var.”
“LAVANTA YETİŞTİRİCİLİĞİNİN İLK 3 YILI ÇOK MEŞAKKATLİ”
Lavanta yetiştiriciliği meşakkatli bir iş mi? Lavanta yetiştiriciliğinin avantaj ve dezavantajları nelerdir?
İskender KAYA: “Lavanta yetiştiriciliğinin ilk 3 yılı çok meşakkatli. Çünkü otla mücadelesi var. Otla mücadelesi dışında aslında hiçbir meşakkati yok. Birçok aromatik bitki türlerine göre en avantajlı diyebiliriz. Avantajlarını sıralayacak olursak; Yaban hayvanları yiyemiyor ve zarar veremiyor. Bütün kuru tarımlarda yapılıyor.”
Lavanta hasat edildikten sonra hangi alanlarda kullanılıyor?
İskender KAYA: “Lavanta bitkisinin iki çift cinsi var. Bunlardan birisi x intermedia. Eğer çok çabuk büyüyen bir turistik bitki kullanılıyorsa daha çok dezenfeksiyon, güzel koku, deterjan, sabun alanlarında kullanılıyor. Eğer angustifolia cinsinden olursa daha çok tibbi alanlarda ve gıdalarda kullanılır. Gıdalarda tabiki kişinin tercihine bağlı olarak dondurma, tatlı, salatalarda da kullanılabilinir dozunu ayarladıktan sonra tüketilebilinir.”
Lavanta bitkisi Buğdaylı köyünde kaç kişiye gelir kapısı oluyor?
İskender KAYA: “Şuan 12 ailede yani aslında 20 farklı aileye ekonomik katkı sağlıyor. Zaten bu işe başlamadan önce ilk önceliğimiz buydu.”
“LAVANTA İLK YILINDA 100-120 DÖNÜM ALANDA EKİLMEYE BAŞLANDI”
Şuanki lavanta üretim alanınız ne kadar? Önümüzdeki yıllarda daha çok üretim alanı oluşturmayı düşünüyor musunuz?
İskender KAYA: “Köyümüzde ilk ekim yılında toplamda 100-120 dönümlük alana ekim gerçekleştirdik. Ben İstanbul’da yaşadığım için, bir tane daha tarlam ve arazim olsa gene lavanta dikerim çünkü bakımı uzaktan en kolay olan bitki.”
“LAVANTA TÜRÜNE GÖRE ELDE EDİLEN ÜRÜN MİKTARI DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR”
Lavanta üretmeye başladığınız ilk yıldan 4.yıla kadar geçen süre zarfında kaç ton ürün elde ettiniz?
İskender KAYA: “İlk yıl çok fazla ürün elde edemiyoruz. İkinci yılda ilk yılda alınacak olan ürünün üçte birini alıyoruz. Fakat Bakıma göre sulama, otla mücadele ürün almamızda çok etkili oluyor. Lavanta üretimi asıl verimine 4.yılında ulaşıyor. Lavanta türüne göre elde edilen ürün miktarı değişiklik gösteriyor. İntermedia lavanta cinsi olursa dekarda bir ton alınabiliyor. Angustifolia türünde dekarda 500 kg alınabiliyor. Kuru çicek olarak ise yaşın 100 de 20si yani 5 de biri olarak yani şöyle diyelim; 100 kg yaş lavantadan 20 kg kuru çicek elde edilebiliniyor.
Lavantayı hasat etmek zor mu?
İskender KAYA: “Lavanta hasatı eğer makine alırsanız çok kolay. Elle biçim yaparsanız çok zorlaşıyor.”
Lavanta ekiminin başlangıcından hasata kadar olan yolculukta hangi aşamalardan geçiliyor?
İskender KAYA: “Ortalama Aralık ayı gibi Aralık sonu gibi dikimini yapıyoruz. İlk 3 yılında otla mücadele çok önemli zaten 4.yılından sonra ot olmuyor. Aralarına traktörle veya makine ile girip hasadımızı gerçekleştiriyoruz.”
Buğdaylı Köyünde Lavanta hasatının 4.yılında emek veren köylülerin emeklerinin karşılığını alma zamanı. Hasat sıcaklıklardan dolayı gece saatlerinde başlayıp günün ilk ışıklarını görene kadar devam etti. Makine ile hasatı yapılan lavantalardan arda kalanlar el ile toplanıp ekonomiğe kazandırılacak.